houten personenrijtuigen voor de binnenlandse dienst

DRIEASSIGE PERSONENRIJTUIGEN

Last edited March 5, 2002 door Gerard van de Weerd


drie assers bouwjaar 1890

NS AB6 4001-4085

(SS AB6 400 - 485)
zitplaatsen Ie klasse: 20,
zitplaatsen IIe klasse: 30
lengte 12,49m
bouwjaar : 1891- 1893
aangekondigd door
MK MODELBOUWSTUDIO'S

Dit was een grote serie rijtuigen met vier coupé's tweede klasse en anderhalve coupé eerste klasse. De halve coupé had ook nog ramen in de achterwand. Was dit rijtuig het achterste in de trein, dan had men een goed uitzicht op de spoorbaan. Een toilet was niet aanwezig in dit rijtuig.
Vanaf 1933 werd een rijtuig verbouwd tot geheel tweedeklas (B 4022) en zo'n 40 rijtuigen veranderden van AB6 tot C6 rijtuigen (C 4309-4312, C 4345-4369, C 4375-4395). De verbouwing hield in dat de oude pluche banken eruit gingen en nieuwe houten banken erin, waardoor nu 60 reizigers vervoerd konden worden. De rest bleef als AB dienst doen. In de loop van de jaren veertig was deze gehele serie verdwenen.

NS C7 4001-4097


(SS C7 400 - 429, 431 - 497)
zitplaatsen IIIe klasse: 70
lengte 12,379m
bouwjaar : 1891- 1892
aangekondigd door
MK MODELBOUWSTUDIO'S

Tot 1889 heeft de SS voor de derde klasse tweeassige rijtuigen zonder extra zijruiten gebouwd, maar in 1891 ging men ineens over op de drieassige rijtuigen van de serie C400-497. Dit waren drieassige rijtuigen met 7 afdelingen, maar zonder toilet. Ze waren voorzien van teakhouten buitenbekleding die bij de SS blank gelakt werd. Bij de NS werd de buitenzijde geheel groen geschilderd. Deze serie is gebouwd om in combinatie met de drieassige AB's uit 1891 te rijden waarbij per AB twee C's in een trein reden.
In de veertiger jaren verdwenen de laatste exemplaren richting sloper.



drie assers bouwjaar 1900

NS A4c 4503-4530


(SS A4c 101-128)
zitplaatsen Ie klasse: 20
lengte 12,00m
bouwjaar : 1901- 1903
aangekondigd door
MK MODELBOUWSTUDIO'S

In 1884 heeft de Staatsspoorwegen de serie A3c nummers 2 tot en met 7 in dienst gesteld. Dit waren drie-assige rijtuigen met drie eerste klasse coupé's. Deze rijtuigen zijn gebouwd bij De la Dyle te Leuven. Deze rijtuigen deden dienst in de expresstreinen tussen Amsterdam en Parijs. In 1891 is de A 2 is verbouwd om dienst te kunnen doen in de Koninklijke trein en is hiervoor kortgekoppeld geweest met salonrijtuig A 45 (Koninklijk rijtuig).
Tussen 1900 en 1903 zag de serie A4c 101-128 het levenslicht. Deze serie bestond uit vier eerste klasse coupé's. Zij zijn gebouwd tussen 1900 en 1903 door Van de Zypen en door Beynes. Elke coupé had zijn eigen toiletruimte. Tot aan 1935 hebben deze rijtuigen nog dienst gedaan gedaan, daarna werden zij gesloopt of werden ingezet als dienstwagen. In 1948 verdween het laatste exemplaar.

NS B6c 4511 - 4551


(SS B6c 201 - 241)
zitplaatsen IIe klasse: 38
lengte 13,92m
bouwjaar : 1900- 1904
aangekondigd door
MK MODELBOUWSTUDIO'S

Deze rijtuigen werden in de beginjaren van 1900 door de Staatsspoorwegen in dienst gesteld. Het waren drie-assige rijtuigen met zes coupé's tweede klasse. Ook deze zijn gebouwd door Van de Zypen. Zij deden samen met de A-rijtuigen 101-128 tot 1925 dienst in de sneltreinen. Door de opkomst van de vierassers zag men ze gaandeweg steeds meer verschijnen in de stoptreindienst.
In het midden waren twee toiletruimten aangebracht, welke binnendoor via de gangpaden bereikbaar waren. Tot aan 1935 hebben deze rijtuigen nog dienst gedaan gedaan, daarna werden zij gesloopt of ingezet als dienstwagen. In 1948 verdween het laatste exemplaar.

NS C8c 4551 - 4620


(SS C8c 651 - 720)
zitplaatsen IIIe klasse: 66
lengte 14,65m
bouwjaar 4501-4600 : 1898- 1903
bouwjaar 4601-4660 : 1910- 1913
geleverd door PHILOTRAIN
aangekondigd door MK MODELBOUWSTUDIO'S

Deze serie rijtuigen is gebouwd tussen 1901 en 1903 en werd gebouwd door een drietal fabrikanten, Dyle en Bacalan, door Werkspoor en door Beynes.
In 1912-1913 kreeg deze serie nog een vervolg met 30 exemplaren (NS C8c 4621 - 4660 , (SS C8c 651 - 720), gebouwd door Werkspoor.
De derde klassers vallen op door hun latjesuitvoering. In het midden waren de beide toiletruimtes, de rest van het rijtuig bevatte twee open compartimenten voor ieder 33 reizigers.
Een heel groot deel van hen heeft kort na de Tweede Wereldoorlog nog dienst gedaan als goederentreinbagagewagen, maar eind veertiger jaren was de hele serie afgevoerd.






Stoptreinen (Zomer 1933)
Een aantal stoptreinen bestond uit draaistelrijtuigen, op de minder drukke baanvakken uit slechts een enkele AB en een C. De samenstelling van de overige ( dus 3-assige) stoptreinen was als volgt:

I

B6c serie

B 4511-4551

A4c serie

A 4503-4530

C8c serie

C 4501-4714

C5 serie

C 3001 en C3221


II

B6c serie

B 4511 of B4601

C8c serie

C 4501-4714

C5 serie

C 3001, C3201, C3221, C4001


III

één of twee 3-assige AB's 4001/4501met toiletinrichting

één of twee 3-assige C's uit de series C3001, C4001, C4501


bijvoorbeeld:
loc P3 D 4101-4220 AB 4001-4085 C 4101-4203





Stoptreinen
samenstelling I:

HoekvHolland-Dordrecht-Arnhem/Nijmegen
Lage Zwaluwe-Vlissingen
Lage Zwaluwe-Den Bosch-Roermond
Nijmegen-Visé

Stoptreinen
samenstelling II:

Harlingen-Nieuwe Schans
Leeuwarden-Stavoren
Groningen-Assen
Enkhuizen-Amsterdam
Arnhem-Roermond-Maastricht
Venlo-Geldern
Eindhoven-Weert



werkliedentreinen

Amsterdam -Zaanstreek

C8-rijtuigen (C4101-4203)

Roermond-mijngebied

serie II, versterkt met C6 rijtuigen (serie 2601-2635)



In 1921 beschikt de NS ondermeer aan stoomtrein AB-rijtuigen:
26 stuks 2-as, 476 stuks 3-as en 359 stuks 4-as, totaal 861 AB's.

In 1935 zijn dit nog:

75 drieassig

39 AB4c

3513-3515

8 AB6

4001-4170

16 AB6c

4551-44586

12 AB6c

4622-4634




In juni 1936 bestaat het tweeassige personentrein materieel slechts nog uit goederentrein bagagewagens, hulpbestel goederenwagons, postrijtuigen en lokaaltreinmaterieel. Ook het drie-assig materieel verdwijnt langzaam maar zeker naar de locaalspoordienst, het stalen vierassig hoofdspoormaterieel wordt bij voorkeur ingezet voor de treindienst. Bij de internationale diensten worden zelfs helemaal geen houten rijtuigen meer gebruikt!







© 2003 Gerard van de Weerd. All rights reserved
Modelbouw  <->  Tweeassers  <->  Drieassers  <->  Vierassers  <->  Samenstelling  <->  Fabrikanten
Copyright 2024 door Gerard van de Weerd